از شایع ترین بیماری های زنان، اندومتریوز است که در جهان حدود 5 الی 10 درصد زنان در سینین باروری را در بر می گیرد. اندومتریوز به معنای رشد نابجای لایه داخلی رحم یا همان بافت آندومتر در ناحیه های نابه جا همچون پشت رحم، روی تخمدان ها و حفره لگن است. به طور طبیعی، بافت آندومتر در دوران قاعدگی ریزش می کند و از بدن خارج می شود. این بیماری دردناک است و تا زمانی که درمان نشود، همین حس ادامه می یابد.
بیش تر بخوانید : درمان فیبروم رحمی
اندومتریوز چیست؟
اندومتریوز نوعی بیماری زنان است که دردناک بوده و آن قسمت از بافت آندومتر که باید از بدن دفع شود، همچنان در همان جا به فعالیت خود ادامه داده و سبب زخمی شدن و چسبنگی رحم که ناباروری را نیز به دنبال دارد، همراه است.
علائم اندومتریوز
اندومتریوز شامل یک سری نشانه های بارز است که عبارتند از :
- دردهای مزمن لگنی
- احساس درد هنگام برقراری رابطه جنسی
- تکرر ادرار و خونریزی
- مشکلات گوارشی همچون اسهال و یبوست
- علایم ادراری مثل تکرر ادرار و خونریزی
در بسیاری از موارد نیز اندومتریوز نشانه ای ندارد و هنگامی که افراد جهت ناباروری به پزشک مراجعه می کنند، اندومتریوز تشخیص داده می شود. البته این بدین معنا نیست که فقط در افراد نابارور اتفاق می افتد، بلکه دیده شده است که در زنان بارور نیز اتفاق می افتد.
بافت نابجای رحم و تخمدان منجر به شکل گیری کیست‌هایی پر از خون و عفونت می شود که کیست شکلات می نامند. اگر که پاره شود و محتویات آن وارد شکم شود مشکلات بسیار جدی برای بیمار ایجاد می کند.
از دیگر علائم بیماری اندومتریوز به شرح زیر است :
درد
درد دوران قاعدگی معمولا قبل از شروع خونریزی آغاز شده و در طول دوره نیز ادامه خواهد داشت. دردها می تواند شامل تیر کشیدن و درد پاها باشد و یا مثانه، مجاری ادراری و مقعد. شدت درد هنگام پریود ربطی به شدت اندومتریوز ندارد
کاهش باروری(نازایی)
در صورتی که شدت بیماری اندومتریوز از متوسط تا شدید متغیر باشد و یا همچنین گرفتاری تخمدان ها ی چسبندگی شده و مانع از تحریک شدن لوله های رحمی، تخمدان ها و برداشتن تخمک ها شود، سبب کاهش باروری می گردد.اندومتریوز در زنانی که باروری دارند نیز دیده می شود ولی معمولاً از نوع خفیف می باشد.
علائم و اختلالات گوارشی
با وجود شدید بودن علائم بیماری اندومتریوز که می تواند شامل انسداد روده، تهوع، درد و خونریزی دوره ای مقعدی و اتساع شکم و … باشد. با مراجعه بیماران به یک متخصص داخلی و یا متخصص زنان خوب می توان این مشکل را برطرف کرد. بیماران اندومتریوز گاه گاهی علائمی مانند IBS یا همان سندرم رودخ تحریک پذیر را دارند.
سقط خود بخود
ارتباط بین سقط خودبخود و اندومتریوز نیز تایید شده است. که فاکتورهای متعددی در این باره دخیل می باشد.
خونریزیهای قاعدگی غیر طبیعی
در صورتی که فرئ به اندومتریوز مبتلا باشد، ممکن است لکه بینی قبل از شروع پریود و یا بعد آن عادی باشد. اندومتریوز ممکن است سبب خونریزی های سنگین قاعدگی شود.
ممکن است تظاهر هر اندومتریوز به صورت لکه بینی قبل از شروع عادت و یا لکه بینی بعد از پایان عادت باشد. گهگاه اندومتریوز با خونریزی شدید دوران قاعدگی و افزایش طول مدت خونریزی همراه است.
علائم ادراری
در صورتی که اندومتریوز به دستگاه ادراری نفوذ یافته باشد، علائم ادراری متفاوتی از خود نشان می دهد که می تواند از وجودخود در ادرار(هماچوری )در آزمایشات اتفاقی به عمل آمده ،تا درد زمان ادرار کردن ، درد پهلو و تکرر ادرار و خون واضح در ادرار متغیر باشد. که ممکن است علامت گرفتاری حالب یا مثانه باشد.
چه عللی سبب بیماری اندومتریوز می شود؟
علت دقیق این بیماری هنوز به طور کامل مشخص نیست ولی دلایلی وجود دارد که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد. این دلایل عبارتند از :
- ایجاد زخم و اسکار
- رشد و پیشرفت سلول های جنین
- قاعدگی عقب گرد
- به وجود آمدن اختلال در سیستم ایمنی بدن افراد
بیماری اندومتریوز می تواند باعث درد شدید، به خصوص در طول قاعدگی شود. خوشبختانه، درمان موثری برای درمان آن در دسترس است که می توان با مراجعه به کلینیک اندومتریوز و یا کلینیک تخصصی اندومتریوز به درمان آن پرداخت.
چه روش هایی برای تشخیص اندومتریوز وجود دارد؟
روش هایی که می توانند به تشخیص بیماری اندومتریوز کنند به شرح زیر است :
معاینات لگنی
این روش شامل معایناتی است که پزشک متخصص با استفاده از دست، تمام ارگان های داخل لگن را به لحاظ ساختار طبیعی که به شکل کیست هایی در دستگاه تناسلی و یا زخم های پشت رحم هستند را لمس می کنند. قسمت های موچک نشانه اندومتریوز نیست مگر اینکه سبب به وجود آمدن کیست شده باشند.
معاینه واژینال
زمانی که اندومتریوز از نوع شدید باشد، فرد هنگام معاینات واژینال، دچار دردهای بسیار شدید لگنی می شود. در حین معاینه، متخصص در قسمت های پشتی رحم، برجستگی هایی شبیه به ندول احساس کرده که بسیار دردناک هستند.
بیش بخوانید : چسبندگی رحمی
سونوگرافی واژینال
در سونوگرافی واژینال، علائم اندومتریوز به این صورت است که با برگشتن رحم به عقب، تخمدان ها به یکدیگر و با ضخیم شدن بافتی که بین رحم و روده ها و کیست های شکلاتی قرار دارد، انجام می شود. چنانچه کیست های شکلاتی مشاهده شود، آن موقع است که می گویند سونوگرافی واؤینال تا 90 درصد در تشخیص اندومتریوز موفق است.
ام آر آی
ام آر آی یکی از روش های تشخیص اندومتریوز است که در این روش می توان احشای مجاور همچون روده ها را به خوبی مشاهده نمود.
لاپاراسکوپی
جراحی ارگان های شکمی و لگنی از طریق لاپاراسکوپی، یک روش مستقیم برای برش و ایجاد شکاف کوچکی برای دور ناف و وارد کردن دوربین اندوسکوپی است. این روش، بهترین روش تشخیص اندومتریوز محسوب می شود. با این روش حتی می توان اندومتریوز خفیف را نیز تشخیص داد.